Leefstijlfactoren spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van mondkanker. Van de vele klinische risicofactoren staan roken en alcohol bovenaan de lijst van gedragingen die het risico van een patiënt op mondkanker het meest direct verhogen. Alleen al roken verhoogt het risico op mondkanker met tien keer,1 en zwaar alcoholgebruik verhoogt het risico met een factor vijf.2
Deze leefstijlfactoren sluiten elkaar echter niet uit. Patiënten met een alcoholverslaving hebben drie keer meer kans om te roken, en patiënten die afhankelijk zijn van tabak hebben een vier keer grotere kans om verslaafd te raken aan alcohol.3 Bovendien is alcoholconsumptie direct gecorreleerd met de frequentie van roken, en een hoog gebruik van beide stoffen verhoogt exponentieel het risico op het ontwikkelen van nadelige gezondheidseffecten zoals mondkanker.
Roken en alcohol: een groter risico
Terwijl roken en alcohol afzonderlijk de kans op het ontwikkelen van mondkanker vergroten, zorgen ze samen voor een dertigvoudige toename van het risico voor een patiënt.4 Dit cijfer stijgt nog verder met aanvullende klinische risicofactoren, met name leeftijd (80% van de gevallen komt voor bij patiënten ouder dan 55 jaar oud) en geslacht (mannen hebben twee keer zoveel kans om mondkanker te ontwikkelen).5
De exacte reden voor dit synergetische effect is onbekend, maar er zijn bepaalde mechanismen onderzocht en voorgesteld. Het is algemeen bekend dat tabak kankerverwekkende stoffen in de mondholte introduceert die de cellulaire mechanismen veranderen en de DNA-structuur beschadigen. Alcohol kan het beschermende weefsel dat het slijmvlies bedekt, afbreken en de cellulaire permeabiliteit voor deze moleculen vergroten, naast het versnellen van het metabolisme van tabakteer tot kankerverwekkende stoffen. Als tabak en alcohol samen worden gebruikt, faciliteren ze de juiste omgeving voor veranderingen in de mondholte op cellulair niveau die tot kanker leiden.
De rol van proactieve screening
Vroegtijdige screening en detectie zijn van cruciaal belang voor elke patiënt met mondkanker, maar vooral voor patiënten die zowel tabak als alcohol gebruiken, omdat de kans veel groter is dat zij de ziekte ontwikkelen. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg spelen een cruciale rol bij het herkennen van tekenen en symptomen in een vroeg stadium en moeten zeer alert zijn bij het beoordelen van patiënten die vaak roken en drinken.
Hoe eerder mondkanker kan worden opgespoord, hoe effectiever en minder invasief de behandeling van een patiënt kan zijn. Regelmatige tandheelkundige controles bieden een ideale gelegenheid om patiënten te beoordelen en te controleren op abnormale veranderingen in hun mondslijmvlies. Dit omvat een grondig onderzoek van de mond, lippen, tong en omliggende gebieden op symptomen, waaronder:
- Rode of witte vlekken
- Aanhoudende zweren of knobbels
- Onverklaarbare bloeding
- Keelpijn of moeite met slikken
- Veranderingen in stem of spraak
- Slecht passend kunstgebit of andere gebitsproblemen
Het bespreken van risicofactoren voordat kanker zich ontwikkelt, maakt niet alleen onmiddellijke interventie mogelijk, maar helpt patiënten ook gedrags- en levensstijlveranderingen door te voeren die de mondgezondheid bevorderen, waardoor de diagnose van mondkanker mogelijk wordt uitgesteld. Als patiënten laesies beginnen te ontwikkelen, kunnen hun zorgverleners snel reageren en een behandeling starten voordat uitgebreide operaties en revalidatie nodig zijn.
Zet de volgende stap in het verbeteren van de detectie van mondkanker
Het begrijpen van het risicofactorenprofiel van een patiënt is de essentiële eerste stap in het bereiken van betere mondkankerresultaten. De volgende stap is nauwkeurige screening zodra de laesies beginnen te groeien. Het BeVigilant™ OraFusion™-systeem van Vigilant Biosciences® helpt zorgverleners de detectie te versnellen door klinische risicofactoren te analyseren en biomarkers in een vroeg stadium in speeksel te identificeren. De niet-invasieve test wordt uitgevoerd op de zorglocatie en levert binnen 15 minuten of minder een resultaat met een laag, matig of verhoogd risico op. Het BeVigilant™ OraFusion™-systeem wacht op goedkeuring door de FDA, maar transformeert nu al de resultaten en redt levens in Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk.
Bronnen
1. Mondkanker en tabak. (nd). Johns Hopkins-geneeskunde. Opgehaald op 18 oktober 2023, van https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/oral-cancer-and-tobacco
2. Bagnardi, V., Rota, M., Botteri, E., Tramacere, I., Islami, F., Fedirko, V., Scotti, L., Jenab, M., Turati, F., Pasquali, E ., Pelucchi, C., Galeone, C., Bellocco, R., Negri, E., Corrao, G., Boffetta, P., La Vecchia, C. (2015). Alcoholgebruik en plaatsspecifiek kankerrisico: een uitgebreide dosis-respons-meta-analyse. Brits tijdschrift voor kanker 112(3), 580-593.
3. Greer, JB, Thrower, E., en Yadav, D. (2015). Epidemiologische en mechanistische associaties tussen roken en pancreatitis. Huidige behandelingsopties in de gastro-enterologie 13(3), 332-346.
4. Wereldkankerdag: ken de feiten – tabak en alcohol veroorzaken beide kanker. (2021, 3 februari). Wereldgezondheidsorganisatie. https://www.who.int/europe/news/item/03-02-2021-world-cancer-day-know-the-facts-tobacco-and-alcohol-both-cause-cancer
5. Belangrijke statistieken voor mondholte- en orofaryngeale kankers. (2023, 18 januari). Amerikaanse Kankervereniging. https://www.cancer.org/cancer/types/oral-cavity-and-oropharyngeal-cancer/about/key-statistics.html
EN 
IT 
DE 
TR 
PT 
NL 
FR 
ES